Bệnh sán lá gan nhỏ là gì?
Bệnh sán lá gan nhỏ do loài sán nhỏ gây ra, chúng thâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống và sống ký sinh trong các ống mật nhỏ của gan.
Gỏi cá là món ăn tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh sán lá gan nhỏ
Sán lá gan nhỏ có 3 loài đó là Clonorchis sinensis, Opisthorchis viverrini và Opisthorchis felineus. Mỗi loài sán hnhor phân bố ở các khu vực, các nước khác nhau trên thế giới.
Trong đó loài sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis thường gặp ở Trung Quốc, Hồng Kông, Triều Tiên, Nhật Bản, Nga và một số nước Đông Nam Á khác như Malaysia, Philippine, Singapore, và miền Bắc Việt Nam.
Sán lá gan nhỏ Opisthorchis viverrini thường phân bố tại các nước như: Lào, Campuchia, Thái Lan, và Philippine.
Loài sán lá gan nhỏ Opisthorchis felineus lại thường xuất hiện ở một số nước Đông Âu và Liên Xô cũ.
Triệu chứng lâm sàng
Người bị sán lá gan nhỏ tán công thường có những biểu hiện như:
- Đau tức vùng gan
- Bụng ậm ạch khó tiêu
- Chán ăn,ăn không ngon miệng
- Bị rối loạn tiêu hoá, đi ngoài phân nát hoặc bạc màu, phân không thành khuôn…
- Đôi khi có hiện tượng xạm da, vàng da.
- Có thể có dấu hiệu gan sưng to hay xơ gan tuỳ mức độ và thời gian mắc bệnh.
Sán lá gan nhỏ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh như thế nào?
Sán lá gan nhỏ không chỉ khiến người nhiễm sán cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, vàng da, rối loạn tiêu hóa mà chúng còn gây ra một số bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người bệnh như:
- Gây xơ gan: khiến các tế bào gan bị xơ hóa và mất khả năng chuyển hóa các chất trong cơ thể.
- Áp xe gan: các ổ áp xe gan có thể vỡ ra và tràn dịch vào ổ bụng và các tạng trong ổ bụng gây viêm phúc mạc, đe dọa tới tính mạng người bệnh.
- Gây tắc đường mật: không được tiêu diệt, số lượng sán lá gan ngày càng phát triển, ngày càng nhiều lên và khi chúng lớn lên nguy cơ gây tắc nghẽn đường mật là rất cao, nguy hiểm tới cho tính mạng người bệnh.
Sán lá gan nhỏ không được điều trị kịp thời dẫn đến tình trạng xơ gan
Điều trị
Khi có dấu hiệu nghi ngờ bị sán lá gan nhỏ, đặc biệt những người đã từng ăn gỏi cá hay các món ăn sống cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám. Bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm phân xem có trứng sán lá gan trong phân hay không hoặc xét ghiệm dịch tá tràng, siêu âm gan để đưa ra chẩn đoán xác định.
Điều trị sán lá gan nhỏ sớm, chưa có các biến chứng kèm theo sẽ đơn giản hơn rất nhiều. Người bệnh thường được kê đơn thuốc diệt sán Praziquantel liều 75 mg/kg, dùng trong 1 ngày, ngày uống 3 lần, mỗi lần cách nhau từ 4-6 tiếng và uống sau khi ăn.
Thuốc chống chỉ định với các trường hợp:
– Phụ nữ có thai, đặc biệt là thai 3 tháng đầu.
– Suy gan do các nguyên nhân khác
– Đang mắc bệnh cấp tính hoặc mắc bệnh suy tim, suy gan, suy thận hoặc chứng tâm thần,…
– Người bị dị ứng với Praziquantel.
Lưu ý khi sử dụng thuốc Praziquantel
– Không cho trẻ bú trong vòng 72 giờ sau khi uống thuốc
– Thận trọng với các trường hợp trẻ nhỏ suy dinh dưỡng, người già yếu, người bị rối loạn tiền đình…
– Không uống thuốc khi đang đói
– Kiêng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác.
– Nên nghỉ ngơi sau khi uống thuốc, không nên tự lái xe hay làm việc nặng nhọc ít nhất 24 giờ sau khi uống thuốc.
Praziquantel là thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh sán lá gan nhỏ
Tác dụng không mong muốn của thuốc và cách xử trí
Tác dụng phụ: sau khi uống thuốc người bện có thể bị chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, khó chịu vùng hạ vị, mẩn ngứa và có thể kèm theo sốt nhẹ.
Cách xử trí: để bệnh nhân nằm nghỉ ngơi, theo dõi các triệu chứng của người bệnh, nếu các triệu chứng nặng hơn, tình trạng người bệnh xấu hơn cần thông báo với bác sĩ hoặc đưa bệnh nhân đi khám bác sĩ để có biện pháp xử lý phù hợp.
Phòng bệnh sán lá gan bằng cách nào?
Theo các bác sĩ chuyên khoa Gan mật bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc: bệnh sán lá gan nhỏ chủ yếu xâm nhập vào cơ thể người qua đường ăn uống nên để phòng ngừa loại sán này chúng ta cũng cần giữ vệ sinh,an toàn thực phẩm trong việc ăn uống:
- Ăn chín uống sôi
- Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
- Tuyệt đối không ăn các loại gỏi cá hoặc các món từ cá chưa được nấu chín kỹ
- Không ăn các loại rau sống được trồng gần khu nước thải, nhà vệ sinh, các khu chuồng trại chăn nuôi hay rau sống được chăm bón bằng phân tươi
- Thăm khám sức khỏe định kỳ
